13
آگوست

تاریخچه صنایع شیمیایی

صنایع شیمیایی یکی از بزرگ­ترین انواع صنایع تولیدی در کشورهای توسعه­ یافته یا در حال توسعه به شمار می­ آیند، به طوری­که طیف وسیعی از محصولاتی که به طور روزمره در همه جنبه­ های زندگی مورد استفاده قرار می­گیرند؛ در این صنایع تولید می­شود. برخی از محصولات صنایع شیمیایی مانند مواد شوینده و صابون­ها، مواد ضدعفونی کننده، عطرها و اسیدهای معدنی به طور مستقیم مورد استفاده مشتری قرار می­گیرند و برخی دیگر به عنوان ماده واسطه در تولید سایر محصولات استفاده می­شوند. به عنوان مثال در اروپا، 70% از محصولات شیمیایی تولیدشده در سایر شاخه‌های صنایع تولیدکننده مواد شیمیایی استفاده می­شود. مواد اولیه مورد استفاده در صنایع شیمیایی، گستره وسیعی از مواد مانند هوا و مواد معدنی تا نفت را شامل می‌شود.

صنایع شیمیایی در ده سال اخیر نه تنها در اروپا و ایالات متحده بلکه خصوصا در چین، هند و سایر نقاط آسیا تغییرات قابل توجهی داشته­ اند. با افزایش رقابت در سرتاسر جهان، یافتن راه­های جدید و نوآورانه برای برآورده کردن خواسته­ های رو به افزایش صنایع، تقاضا و نگرانی­های زیست محیطی مصرف­ کنندگان از اهمیت بیشتری برخوردار است.

به طور عمده مواد شیمیایی پایه تولیدشده در حجم بالا و در صنایع شیمیایی مختلف، پیش از مصرف توسط مصرف­ کننده، به صنایع شیمیایی دیگر و یا سایر صنایع فروخته می­شوند. به عنوان مثال، استیک اسید به صنایع تولیدکننده استرها فروخته می­شود که خود این صنایع نیز محصولاتی مانند انواع رنگ­ها تولید می‌کنند که به مصرف‌کننده‌ها فروخته خواهند شد. مثال دیگری از این کاربرد، اتیلن است که توسط لوله ­های انتقال و به شکل گازی به سرتاسر ایران منتقل شده و در صنایع تولید پلی ­اتیلن و سایر پلیمرها استفاده می­شود. این محصولات قبل از خریداری توسط مصرف کننده واقعی، به تولیدکنندگان قطعات پلاستیکی فروخته می شوند.

در  کل محصولات صنایع شیمیایی به سه دسته اصلی تقسیم می­شوند:

  • مواد معدنی پایه
  • محصولات شیمیایی مشتق شده از نفت که به محصولات پتروشیمیایی معروف هستند.
  • پلیمرها

مواد معدنی پایه به دسته­ای از مواد شیمیایی گفته می­شود که در صنایع تولید و کشاورزی استفاده می­شوند. مواد شیمیایی معدنی به طور عمده از مواد معدنی فلزی و غیر فلزی مشتق می­شوند. مثالی از این مواد شامل اسیدها، فلزات، نیترات­ها، فلورایدها، سیلیکون­ها و سایر مواد است. برخی از این محصولات در حجم بالا و به میزان میلیون تن در سال تولید می­شوند و شامل موادی مانند کلر، سدیم هیدروکساید (کاستیک سودا)، اسیدسولفوریک، اسید نیتریک و مواد شیمیایی اولیه برای تولید کودها هستند. تولیدکنندگان این محصولات در جهان برای کاهش هزینه ­ها و برآورده کردن استانداردهای سختگیرانه محیط زیستی و ایمنی به صورت پیوسته کار می­کنند.